3D Modelləşdirmə Nədir?

Digital memarlıq reallığında dizaynları təsəvvür etmək bacarığı son dərəcə vacibdir. Lakin bu təsəvvürləri real və tətbiq edilə bilən strukturlara çevirmək bəzən çətinlik yaradır. Məhz burada Digital Memarlıq və 3D modelləşdirmə tədris proqramı təsirli bir vasitə kimi ortaya çıxır və digital memar-dizaynerlərin ideyalarını həyata keçirmə tərzini köklü şəkildə dəyişir. Bəs 3D modelləşdirmə nədir? Bu məqalədə biz 3D modelləşdirmənin incəliklərinə nəzər salacaq, onun dizayn prosesinə olan təsirindən danışacağıq.

Digital memarlıqda 3D modelləşdirmə, xüsusi proqramlardan istifadə edərək memarlıq dizaynlarını üçölçülü şəkildə yaratmaq prosesidir.O, ənənəvi 2D rəsmlərin məhdudiyyətlərini aşaraq real dünyadakı strukturların detallı virtual modellərini qurmağa imkan verir.  Bu modellər layihələrin ölçülərini, material xüsusiyyətlərini və estetik elementlərini əks etdirərək onların formasını və funksiyasını daha aydın şəkildə təqdim edir. Digital memarlıq, dizaynların tərtibi zamanı bu texnologiyalar daha dərindən və hərtərəfli təhlil etməyə şərait yaradır. 

3D modelləşdirmə dizaynları ətraflı vizual təsvir etməyə imkan yaradır və layihənin daha yaxşı başa düşülməsini təmin edir. Digital memarlıqda 3D modelləşdirmədən istifadə etməklə dizayn qüsurlarını erkən mərhələdə müəyyən edilə bilər, bu da tikinti prosesində vaxt və resurslara qənaət etməyə imkan verir. 

Digital memarlıq sahəsində 3D modelləşdirmənin gətirdiyi üstünlüklər; 

1. Təkmilləşdirilmiş Vizualizasiya və Məkan Anlayışı: 3D modelləşdirmə ənənəvi 2D rəsmlərin məhdudiyyətlərini aşaraq dizaynları üç ölçüdə təsəvvür etməyə imkan yaradır. 
2. Daha Yaxşı Ünsiyyət və Əməkdaşlıq: 3D modellər vasitəsilə digital memarr-dizaynerlər öz ideyalarını müştərilərə və komanda üzvlərinə daha aydın çatdıra bilirlər. 
3. Dizayn və Planlaşdırmada Artan Səmərəlilik: 3D modelləşdirmə dizayn prosesini daha səmərəli edir, digital memar-dizaynerlərə müxtəlif konsepsiyaları sürətlə araşdırmağa və onları asanlıqla təkmilləşdirməyə imkan verir. Dizayndakı dəyişikliklərin real vaxtda vizuallaşdırılması sayəsində onlar daha məlumatlı qərarlar qəbul edərək layihənin tamamlanma prosesini sürətləndirə bilərlər. 
4. Xərclərin Azaldılması və Səhvlərin Qarşısının Alınması: 3D modelləşdirmə layihənin tikinti mərhələsinə başlamazdan əvvəl ətraflı icmalını təqdim edərək potensial səhvlərin qarşısını alır. Dizayn mərhələsində mümkün problemləri müəyyən edib düzəltməklə, material istifadəsini optimallaşdıra və nəticədə layihə vaxtında və daha az xərclə başa çatdırıla bilər. 

Digital memarlıq sahəsində 3D Modelləşdirmə Növləri 

1. Birbaşa (Direct) Modelləşdirmə – Bu, 3D modelləşdirmə üsuludur ki, burada digital memar-dizaynerlər modelin quruluş tarixçəsinə bağlı olmadan onun formasını birbaşa dəyişdirə bilirlər. Digital memarlıqda birbaşa modelləşdirmənin əsas üstünlüklərindən biri onun sadəliyi və istifadəsinin asan olmasıdır. Bu yanaşmada 3D obyekt üzərində dəyişikliklər birbaşa aparılır – məsələn, səthlərin, kənarların və ya təpə nöqtələrinin (vertex) hərəkət etdirilməsi, döndərilməsi, ölçüsünün dəyişdirilməsi və ya silinməsi mümkündür. 

2. Tikinti Məlumat Modelləşdirməsi (BIM – Building Information Modeling) – BIM, tikili və məkanların fiziki və funksional xüsusiyyətlərinin rəqəmsal təsviridir. BIM modelləri ağıllı 3D rəqəmsal təsvirlərdən ibarətdir. Memarlar və mühəndislərə layihə haqqında geniş məlumat əldə etməyə imkan verir. Ənənəvi 3D modelləşdirmədən fərqli olaraq, BIM modelləşdirmə bina və tikililərin müxtəlif komponentləri ilə əlaqəli əlavə məlumat qatlarını da özündə birləşdirir. Bu texnologiya tikinti və memarlıq sənayesi üçün çoxsaylı üstünlüklər təqdim edir – əməkdaşlığı gücləndirir, səhvləri və təkrar işləri azaldır, eləcə də layihənin effektivliyini və dayanıqlığını artırır. 

3. Spline Modelləşdirmə – Bu texnika kompüter qrafikası və 3D modelləşdirmədə hamar və orqanik formalar yaratmaq üçün istifadə olunur. Spline-lar riyazi olaraq müəyyən olunan və bir sıra idarəetmə nöqtələri (control points) vasitəsilə təyin edilən hamar əyrilərdir. Bu nöqtələr modeldə hamar və davamlı səthlər yaratmağa şərait yaradır. Spline modelləşdirmənin əsas üstünlüklərindən biri mürəkkəb və orqanik formalı obyektlər yaratmaq üçün ideal olmasıdır. 

4. Nöqtə Buludu Modelləşdirməsi (Point Cloud Modeling) – Bu, 3D kompüter qrafikası və 3D modelləşdirmə sahəsində istifadə olunan bir texnikadır və burada üçölçülü məkanın böyük nöqtə dəstləri obyekt və ya mühitin təsvirini yaratmaq üçün istifadə olunur. Nöqtə buludu modelləşdirməsinin əsas üstünlüyü mürəkkəb səthlər və strukturlar haqqında detallı və dəqiq geometrik məlumatları yüksək dəqiqliklə əldə etmə bacarığıdır. 

5. Poliqonal Modelləşdirmə – Bu, 3D kompüter qrafikası və 3D  modelləşdirmədə geniş istifadə olunan bir texnikadır və burada obyektlər poliqonlar adı verilən geometriya primitivlərindən istifadə edərək qurulur. Bu poliqonlar adətən üçbucaqlar və ya dördbucaqlılardır və obyektin səthini yaratmaq üçün birləşdirilir. Poliqonal modelləşdirmədə obyektin səthi, bir-birinə bağlı poliqonlardan ibarət olan bir şəbəkə ilə təmsil edilir. Hər bir poliqonun təpə nöqtələri (vertex) və bu nöqtələri birləşdirən kənarları (edge) var. Poliqonal modelləşdirmənin əsas üstünlüyü onun çevikliyi və səmərəliliyidir. Əlavə olaraq, poliqonal modellər asanlıqla teksturalanır, animasiya edilir və standart kompüter qrafikası texnikaları ilə təsvir edilə bilər. 

Populyar 3D Modelləşdirmə Proqramları

1. Autodesk Revit – Digital memarlıq dizayn layihələri, tikinti, BIM modelləri və planlaşdırma üçün xüsusi olaraq nəzərdə tutulmuş geniş xüsusiyyətlər təklif edir.
2. 3D Max – Digital  memarlıq sahəsində geniş istifadə olunan və keyfiyyətli 3D modelləşdirmə yaratmağa imkan verən bir proqramdır. O, kompleks strukturların modelləşdirilməsi, material tətbiqi və renderləmə üçün müxtəlif alətlər təqdim edir. 
3. AutoCAD –Autodesk Revit-dən daha əvvəl yaradılmış və uzun müddət əsasən 2D çertyojları ilə tanınan bir proqramdır. Son zamanlarda isə digital memarlıqda 2D modellərin yaradılması və manipulyasiyası imkanları ilə təkmilləşdirilmişdir. 

Sən də 3D modelləşdirməni daha dərindən öyrənmək və gələcək layihələrdə uğur qazanmaq istəyirsənsə, Code Academy-də Digital Memarlıq və 3D tədrisinə qoşul!